Prezentowana praca jest próbą zebrania i uporządkowania najważniejszych zagadnień dotyczących osób starszych oraz ich wspomagania, mieszczących się w ramach autorsko ujętej pedagogiki starości (geragogiki). Geragogika jest tu definiowana jako subdyscyplina pedagogiczna, głównym przedmiotem zainteresowania której jest wychowanie człowieka starszego, rozumiane jako wspomaganie jego rozwoju. Intencją autorki było stworzenie opracowania, którego treść może stanowić materiał dydaktyczny dla studentów nauk społecznych, a przede wszystkim pedagogiki. Opracowanie zostało przygotowane również jako przyczynek do dyskusji i refleksji na temat pedagogicznych aspektów związanych ze starością i starzeniem się. Treść publikacji może być także pomocna osobom starszym oraz wszystkim tym, którzy chcą zawczasu przygotować się do starości swoich dziadków, rodziców bądź własnej, aby móc przeżyć ją w sposób jak najbardziej racjonalny. Autorka ma nadzieję, że prezentowane opracowanie przyczyni się do lepszego zrozumienia ludzi starszych, ich problemów oraz specyficznej sytuacji, w jakiej się znaleźli, a także optymalnego wspomagania osób w starszym wieku - w tym również w ramach oddziaływać o charakterze pedagogicznym.

A gdybyście wy byli nadmiarami w świecie legalnych ludzi?Gdybyście nie mieli prawa żyć. Gdybyście byli zamknięci w zakładzie dla nadmiarów i nie znali świata za murami.Gdybyście uwierzyli, że nie macie żadnych praw i możecie tylko służyć innym. A gdyby wtedy zjawił się ktoś, kto opowiedziałby wam o prawdziwym życiu. Gdyby przekonał was, że Ziemia jest dla wszystkich ludzi, a wy nie jesteście nadmiarami, skoro ktoś was kocha i potrzebuje? Czy tak będzie wyglądać świat w przyszłości?

Walka między Podziemiem a producentem długowieczności trwa. Wydaje się, że nic nie jest w stanie osłabić władzy Richarda Pincenta. Tymczasem światem wstrząsają pogłoski o masowych zaginięciach ludzi. Londyn pogrąża się stopniowo w fali zamieszek i demonstracji. Rośnie nienawiść mieszkańców do “terrorystów" z ruchu oporu, podsycana niepewnością jutra i celowymi oskarżeniami Władz. Kim są zaginieni obywatele i jaką rolę w ostatecznej potyczce z koncertem Pincent Pharma odegrają Peter, Anna, Jude, Sheila i... tajemnicze słowa Alberta Ferna?

Niniejszy numer „Przeglądu Socjologicznego” poświęcony jest problematyce starości i starzejącej się populacji. Prognozy demograficzne dotyczące wzrostu liczebnego ludzi starszych wymuszają podejmowanie decyzji politycznych i administracyjnych przekładających się na projekty „zagospodarowania starości”, jako zjawiska nieuchronnego wymagającego namysłu wielu dyscyplin i wsparcia różnych instytucji. Można zauważyć, że w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat przeszliśmy, w ramach socjologii starzenia się (sociology of ageing) i gerontologii społecznej od paradygmatu „straszenia starością” i wycofywania się osób starszych z pełnienia różnych ról społecznych do paradygmatu „waloryzowania starości” poprzez promocję aktywnego, dobrej jakości, życia uwarunkowanego stanem zdrowia. Zarówno w aspekcie poznawczym jak i praktycznym dąży się do pokazania, że starzy ludzie mają swoje miejsce w rodzinie, społeczności lokalnej, państwie. Seniorzy stanowią ważną część życia społecznego i kulturalnego, a zaspokajanie specyficznych potrzeb ludzi starszych może stanowić impuls dla rozwoju różnych dziedzin gospodarki. Warto przypomnieć, że w 2012 r. obchodziliśmy Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej (Europen Year for Active Ageing and Solidarity between Generations 2012), którego celem było stworzenie lepszych możliwości do aktywnego starzenia się poprzez promowanie działań w obszarze: zatrudnienie, uczestnictwo w społeczeństwie, niezależne życie. Kluczowe dla różnych projektów badawczych oraz działań z zakresu polityki społecznej było wskazanie determinantów biologicznych, społecznych, ekonomicznych implikujących aktywność i zachowania prozdrowotne. Artykuły przedstawione w tomie podejmują wybiórczo różne zagadnienia związane ze starością i starzejącym się społeczeństwem. Prezentują zainteresowania własne badaczy, mające źródła w socjologicznej refleksji nad starzeniem się jednostek i populacji. Przyjęta perspektywa pokazuje, że proces starzenia się biologicznego, psychicznego, społecznego i ekonomicznego jest zindywidualizowany, zależy od wielu czynników. Seniorzy stanowią grupę zróżnicowaną pod względem wieku, samodzielności, sprawności funkcjonalnej, dlatego wymagają zróżnicowanego wsparcia instytucjonalnego i solidarności międzypokoleniowej. Zauważalna zmiana w myśleniu o starszym pokoleniu polega zwłaszcza na konieczności włączenia ich w proces aktywnego starzenia się, podtrzymania i rozwijania sprawności funkcjonalnej oraz zmianie społecznego postrzegania starości. Wraz ze wzrostem populacji ludzi starszych dynamicznie rozwija się gerontologia traktowana jako nauka badająca procesy starzenia się i starości w różnych wymiarach, a zwłaszcza biologiczno-medycznym, demograficzno-ekonomicznym i społeczno-kulturowym. Konstytuują się także nowe obszary badawcze i subdyscypliny gerontologiczne, jak np. gerontotechnologia, psychogerontologia, bioetyka gerontologiczna. Przekłada się to na różne interdyscyplinarne projekty badawcze oraz działania praktyczne zmierzające do aktywizacji środowiska ludzi starszych oraz tworzenia spójnej polityki społecznej. Tematyka artykułów niniejszego tomu nawiązuje do trzech istotnych problemów związanych ze starością i starzejącym się społeczeństwem: –– zabezpieczenie społeczne i aktywna polityka społeczna wobec potrzeb seniorów: dostęp do zasobów instytucjonalnych, sytuacja życiowa człowieka starszego i odpowiedzialność rodziny; –– problemy zdrowia i choroby wieku starszego: dostęp do publicznych i komercyjnych usług medycznych, medykalizacja starości, racjonowanie wiekowe usług zdrowotnych, dyskryminacja w systemie opieki medycznej; –– procesy demograficzne i ich skutki społeczno-gospodarcze: starzenie się populacji, osoby bardzo stare i ich potrzeby. Oprócz tekstów badaczy polskich w tomie przedstawiono dwa artykuły w języku angielskim, które można potraktować jako przykłady analizy procesów demograficznych oraz dostępności do usług zdrowotnych, prowadzonych z różnych perspektyw praktycznych. Prof. David Brown przedstawia sytuację demograficzną w Polsce na tle procesów demograficznych w innych krajach, analizując konsekwencje tych procesów dla mieszkańców wsi. Studium prof. Iwony Sobis pokazuje, w monograficznym ujęciu, regionalne rozwiązywanie problemów opieki zdrowotnej w Szwecji. W tomie zawarto również recenzje z czterech monografii powiązanych problemowo z tematem głównym. Pozostaje mieć nadzieję, że artykuły zgromadzone w tym tomie „Przeglądu Socjologicznego” zainteresują Czytelników, skłonią do namysłu i dyskusji nad problemami starości w skali jednostkowej i zbiorowej.

Jest rok 2140. Walka przeciw starzeniu się społeczeństwa została wygrana. Ludzie mogą już żyć wiecznie. Nie wszyscy jednak wierzą, że nieskończone życie to jedyny wybór. Powstaje ruch oporu, który zwalcza ideologię wiecznej młodości. Peter zostaje uwikłany w konflikt nie tylko z totalitarnym rządem, ale także, co gorsza, z własną rodziną. Czy uda mu się być lojalnym wobec najbliższych, wobec Anny? Jaką szokującą prawdę kryją w sobie mury Pincent Pharma?